Dieta śródziemnomorska z dodatkiem oliwy z oliwek lub mieszanki orzechów może obniżyć ryzyko wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych aż o 30% u pacjentów z dużym ryzykiem choroby serca, w porównaniu z osobami, którym zaleca się dietę ubogotłuszczową. Takie są główne wnioski randomizowanego kontrolowanego badania PREDIMED.
Dieta śródziemnomorska ma już swoje zasłużone miejsce w prewencji wtórnej zdarzeń sercowo-naczyniowych (zob. Dieta śródziemnomorska, Śródziemnomorska piramida żywieniowa), natomiast badanie PREDIMED to pierwsze badanie dowodzące zasadności stosowanie tej diety jako modelu żywieniowego w prewencji pierwotnej.
W badaniu PREDIMED wzięło udział 7447 mężczyzn i kobiet w wieku od 55 do 80 lat, u których nie stwierdzono choroby układu krążenia, ale którzy byli w grupie dużego ryzyka sercowo-naczyniowego. Pacjentów zrandomizowano do jednej z dwóch grup diety śródziemnomorskiej (jednej z dodatkiem oliwy z oliwek, drugiej z orzechami) lub do grupy z dietą kontrolną, w której badani mieli ograniczać ilość tłuszczu w diecie.
Pacjenci z grupy diety śródziemnomorskiej uczęszczali na regularne szkolenia z zakresu żywienia, natomiast do osób z grupy kontrolnej przez okres pierwszych trzech lat wysyłano ulotki zawierające informacje o diecie ubogotłuszczowej. Na skutek zmiany protokołu badania, po upływie trzech lat, również pacjenci z grupy kontrolnej zaczęli uczęszczać na regularne spotkania grupowe i indywidualne z poradnictwa żywieniowego.
Badanie zostało przerwane, gdy we wstępnej analizie okresu obejmującego 4,8 roku zaobserwowano wyraźne korzyści u osób stosujących dietę śródziemnomorską. W grupach diety śródziemnomorskiej z użyciem oliwy z oliwek (ok. 1 litr / tydz.) i mieszanek orzechów (15 g orzechów włoskich, 7,5 g orzechów laskowych i 7,5 g migdałów) pierwotny punkt końcowy (oceniany jako zawał serca, udar mózgu lub zgon sercowo-naczyniowy) został zredukowany o 30% w przypadku spożycia oliwy z oliwek i 28% w przypadku włączenia do diety orzechów, w porównaniu z grupą kontrolną.
Korzystne obserwacje dotyczyły także częstości udaru mózgu, jak i zawału wśród osób stosujących dietę śródziemnomorską, aczkolwiek różnice między grupami nie osiągnęły cech znamienności statystycznej. Wśród 288 pacjentów wystąpiło: 96 zdarzeń w grupie stosującej oliwę z oliwek, 83 w grupie spożywającej orzechy i 109 w grupie kontrolnej. Wnioski płynące z badania są jednoznaczne, należy zwrócić szczególną uwagę nie tyle na ilość tłuszczu, co na jakość zdrowotną spożywanych tłuszczów. Być może nadszedł czas na weryfikację zaleceń żywieniowych, które kładą nacisk na spożywanie produktów ubogotłuszczowych. Jedno jest pewne, należy ograniczać tłuszcze pochodzenia zwierzęcego natomiast nadal pozostawić w swojej diecie oliwę z oliwek i orzechy będące źródłem jednonienasyconych kwasów tłuszczowych.
