Dieta Zone, zwana inaczej dietą strefową, powstała ponad 30 lat temu, a stworzył ją dr Barry Sears. W diecie tej 40% wartości energetycznej pokrywają węglowodany, 30% białko i 30% tłuszcze. Zaliczana jest ona do diet bogatobiałkowych.
Fot. pixabay.com
Źródłem węglowodanów w diecie powinny być przede wszystkim warzywa oraz, w mniejszej ilości, owoce (o niskim indeksie glikemicznym). Należy unikać jednak warzyw i owoców, które dostarczają większej ilości cukrów prostych i skrobi (bananów, rodzynek, ziemniaków i kukurydzy). Według twórcy diety, ograniczenie spożycia węglowodanów ma na celu zmniejszenie poposiłkowych stężeń glukozy i insuliny, co przyczynia się do normalizacji gospodarki węglowodanowej oraz ułatwia kontrolowanie ilości przyjmowanych pokarmów.
Wśród produktów białkowych należy wybierać ryby, drób, chudą wołowinę, białka jaj i ubogotłuszczowe produkty nabiałowe. Źródłem tłuszczu w diecie są głównie tłuszcze nienasycone, których dostarczają oleje roślinne, orzechy, awokado i ryby.
Badania kliniczne – dieta Zone
W pracy McAuley i wsp. 96 kobiet z normoglikemią i insulinoopornością (BMI >27 kg/m2) losowo przydzielono do jednej z trzech interwencji dietetycznych:
- dieta wysokowęglowodanowa (bogata w błonnik pokarmowy)
- dieta wysokotłuszczowa (dieta Atkinsa) oraz
- dieta bogatobiałkowa (dieta Zone). Zaobserwowano, że dieta bogatobiałkowa i dieta wysokotłuszczowa dają większą redukcję masy ciała, obwodu pasa, stężenia triglicerydów w porównaniu z dietą wysokowęglowodanową. W przypadku stężenia insuliny najbardziej korzystne zmiany obserwuje się także w przypadku diet ubogowęglowodanowych (czyli wysokobiałkowej i wysokotłuszczowej).
Z kolei w rocznym badaniu porównującym efekty odchudzające oraz wpływ na czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego 4 diet: Atkinsa, Ornisha, Zone i Weight Watchers zaobserwowano, że wszystkie diety dały umiarkowaną redukcję masy ciała oraz redukcję czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, które wiązały się bardziej ze stopniem realizacji diety, a nie konkretnym sposobem żywienia.
W kolejnym badaniu kobiety z nadwagą w okresie przedmenopauzalnym losowo przydzielono do jednej z diet: Atkinsa, Zone, Ornisha oraz LEARN. Okazało się, że największą utratę masy ciała odnotowano u kobiet przestrzegających diety Atkinsa. Ponadto zaobserwowano u nich bardziej korzystny efekt metaboliczny.
Podsumowanie
Badania wskazują, że diety ograniczające spożycie węglowodanów mogą dawać większą redukcję masy ciała w początkowym okresie ich realizacji (6 mies., 12 mies.). Natomiast w większości badań trwających dłużej (2 lata) nie obserwuje się różnic znamiennych statystycznie w redukcji masy ciała w porównanie z dietą ubogotłuszczową.
Nadal brak jest długoterminowych badań określających rzeczywistą skuteczność i bezpieczeństwo stosowania, dlatego diety ograniczające węglowodany (tak jak w przypadku diety Zone) nie są rekomendowane w leczeniu otyłości.
Plusy diety
- Szybsza utrata masy ciała, korzystniejsze zmiany w niektórych parametrach metabolicznych (insulina, lipidy).
- Większe uczucie sytości z powodu większego spożycia białka.
- W pierwszej kolejności rekomenduje spożycie dużych ilości warzyw i owoców, co zgodne jest z aktualnymi zasadami zdrowego żywienia.
- Kładzie nacisk na spożycie zdrowych nienasyconych kwasów tłuszczowych, które są korzystne w kontekście profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych.
Minusy diety
- W dłuższej perspektywie diety ograniczające spożycie węglowodanów staja się dietami bogatotłuszczowymi.
- Ograniczenie w diecie produktów pełnoziarnistych, może prowadzić do niedoboru błonnika pokarmowego w diecie.
- Zaburzone wchłanianie wapnia przy diecie wysokobiałkowej.
- Dodatni bilans azotowy, przy dużym spożyciu białka może prowadzić do zaburzeń funkcji wątroby i nerek.
Piśmiennictwo
- Anton S.D., Hida A., Heekin K. i wsp.: Effects of Popular Diets without Specific Calorie Targets on Weight Loss Outcomes: Systematic Review of Findings from Clinical Trials. Nutrients. 2017; 9(8): 822. doi: 10.3390/nu9080822. PMID: 28758964; PMCID: PMC5579615.
- Dansinger M.L., Gleason J.A., Griffith J.L. iwsp.: Comparison of the Atkins, Ornish,Weight Watchers and Zone Diets forweight loss and heart disease risk re-duction. JAMA 2005; 293: 43–53.
- Gardner C.D., Kiazand A., Alhassan S. iwsp.: Comparison of the Atkins, Zone, Ornish, and LEARN diets for change in weight and related risk factors among overweight premenopausal women: the A TO Z Weight Loss Study: a randomized trial. JAMA. 2007; 297(9): 969–977. doi: 10.1001/jama.297.9.969. Erratum in: JAMA. 2007 Jul 11;298(2):178. PMID: 17341711.
- McAuley K.A., Hopkins C.M., Smith K.J. i wsp.: Comparison of high-fat and high-protein diets with a high-carbohydrate diet in insulin-resistant obese women. Diabetologia. 2005 Jan;48(1):8-16. doi: 10.1007/s00125-004-1603-4. Epub 2004 Dec 23. Erratum in: Diabetologia. 2005 May;48(5):1033. PMID: 15616799.
- https://zonediet.com/the-zone-diet/