Podstawowym składnikiem diety Kwaśniewskiego są produkty zawierające duże ilości tłuszczu i białka. Wskazane jest spożywanie masła, śmietany, smalcu, tłustego mięsa, bekonu, żółtka jaj, tłustych serów. Ograniczenie węglowodanów w posiłkach, zmusza organizm do spalania rezerw tłuszczu, przyczyniając się do redukcji masy ciała średnio 2 kg na tydzień.
Fot. pixabay.com
Istotą diety Kwaśniewskiego (nazywanej też dietą optymalną) jest zachowanie odpowiednich proporcji składników pokarmowych. Na 1 g białka powinno przypadać minimum 2,5 g tłuszczu i nie więcej niż 0,8 g węglowodanów. W największej ilości należy więc spożywać wszystkie rodzaje serów i wędlin. W codziennej diecie powinny się znaleźć takie produkty, jak ser żółty, salceson, baleron, boczek, pasztet i kiełbasa wiejska. Wskazane są także podroby i tłuste zupy na wywarach mięsnych. Z drobiu najbardziej zalecane są tłusta gęś i kaczka.
Jan Kwaśniewski, twórca diety, uważa, że tłuszcze zwierzęce są znacznie lepsze niż roślinne, dlatego codzienna dieta powinna zawierać masło, smalec i słoninę. Zaleca także spożywanie tłustego mleka i śmietany, nawet do 2 szklanek dziennie. Dozwolona liczba jaj to 4 sztuki dziennie.
Spożycie warzyw według twórcy tej diety należy ograniczyć do 300 g dziennie. Bezwzględnie należy wyeliminować z diety cukier, miód, wszelkiego rodzaju słodycze oraz słodzone napoje. Przeciwwskazane są także świeże owoce i przetwory owocowe, takie jak dżemy, powidła, konfitury. W diecie nie ma miejsca na pieczywo, ryż, kasze, ziemniaki i makarony ani na potrawy mączne. Nie powinno się spożywać nasion roślin strączkowych. Jeśli chodzi o sól, to należy systematycznie zmniejszać jej dodatek do potraw aż do całkowitego zaprzestania jej stosowania. Trzeba jednak pamiętać, że duże ilości soli znajdują się w wędlinach i serach żółtych.
Dieta Kwaśniewskiego wzbudzała dużo kontrowersji w środowiskach medycznych i naukowych, zwłaszcza w latach 90. ubiegłego wieku. Krytycznie wypowiedział się na jej temat Komitet Terapii PAN. W 2004 r. Instytut Żywności i Żywienia Człowieka w Warszawie wydał „Ocenę zasadności stosowania diety optymalnej w profilaktyce metabolicznych chorób cywilizacyjnych”. Dietę Kwaśniewskiego uznano za szkodliwą dla zdrowia, głównie z powodu przekroczenia norm spożycia cholesterolu, retinolu i żelaza przy jednoczesnym niedoborze potasu, wapnia, magnezu i witaminy C.
Podkreśla się także, że spożywanie tłustych produktów wędliniarskich (np. boczku) bez węglowodanów (czyli chleba) przez dłuższy czas wydaje się mało prawdopodobne. Jak każda dieta, ta również ma zarówno zwolenników, jak i przeciwników, aczkolwiek większość badaczy opowiada się za stosowaniem bardziej zrównoważonych diet, z większym udziałem węglowodanów.
W licznych badaniach oceniających wpływ składu diety na redukcję masy ciała w okresie do 6 miesięcy stwierdzono większy ubytek masy ciała przy ograniczaniu węglowodanów w porównaniu z ograniczaniem tłuszczów, natomiast po 12 miesiącach nie obserwowano różnic w ubytku masy ciała.
Plusy diety Kwaśniewskiego
- Szybkie zmniejszenie masy ciała wynika z tego, że dieta optymalna w rzeczywistości jest ubogokaloryczna.
- Zmniejszenie stężenia triglicerydów, spowodowane głównie zmniejszeniem masy ciała, a także znaczącą eliminacją węglowodanów.
- U osób chorujących na cukrzycę typu 2 zmniejszone spożycie węglowodanów zmniejsza zapotrzebowanie na insulinę.
Minusy diety Kwaśniewskiego
- Brak długoterminowych badań oceniających skuteczność i bezpieczeństwo stosowania diety.
- Nadmiar nasyconych kwasów tłuszczowych w diecie może zwiększać stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji miażdżycorodnej, co w konsekwencji może prowadzić do chorób sercowo-naczyniowych.
- Zaburzenia pracy przewodu pokarmowego: wraz z nadmiarem tłuszczu mogą się pojawić biegunki tłuszczowe, natomiast mała ilość błonnika pokarmowego może skutkować zaparciami.
- Niedobór potasu i magnezu może powodować zaburzenia rytmu serca.
- Niedobór wapnia w diecie – w takiej sytuacji uzupełnienie niedoborów pokarmowych odbywa się kosztem tkanki kostnej, powodując zwiększenie tempa zmniejszania gęstości masy kostnej
Piśmiennictwo
- Bolesławska I., Przysławski J., Schlegel-Zawadzka M.: Zawartość składników mineralnych w całodziennych racjach pokarmowych kobiet i mężczyzn stosujących dietę tradycyjną i „optymalną” – analiza porównawcza. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2009; 4 (65)
- Bray G.A.: Low-carbohydrate diets andrealities of weight loss. JAMA 2003; 289: 1853–1855.28.
- Ware J.H.: Interpreting incompletedata in studies of diet and weight loss. N. Eng. J. Med. 2003; 348: 2136–2137.29.
- Willet W.C.: Reduce-carbohydratediets: no roll in weight management?Ann. Int. Med. 2004; 140: 836–837.
- Zahorska-Markiewicz B.: Kontrowersje wokół diet. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2005;1: 9–14