Pytanie nadesłane do redakcji
Witam! Chciałam zapytać jaką dietę zastosować przy niedoczynności tarczycy - Dukana, śródziemnomorską czy niełączenia, czy może jeszcze jakaś inną? Dodam, że mam 34 lata, 60 kg i 150 cm wzrostu. Leczę się na niedoczynność od pół roku i nie potrafię schudnąć. Co, ile i kiedy jeść? I czego najwięcej, a co ograniczyć. Bardzo proszę o odpowiedź.
Odpowiedziała
mgr Aleksandra Cichocka
Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie
Zakład Profilaktyki Chorób Żywieniowozależnych z Poradnią Chorób Metabolicznych
Niedoczynność tarczycy jest to choroba, w której występuje w organizmie niedobór hormonów tarczycy. Ten niedobór powoduje niewystarczające zaopatrzenie komórek organizmu, co powoduje obniżenie aktywności metabolicznej komórek, a tym samym pojawienie się takich objawów, jak: ciągłe zmęczenie, apatia, ociężałość, uczucie chłodu i bardzo często przytycie. Niedoczynność tarczycy leczy się lekami, hormonami tarczycy. Wyrównania stężenia hormonów we krwi nie uzyskuje się natychmiast, ale dopiero po 1-3 miesiącach lub czasem nawet dłużej. Leczenie niedoczynności tarczycy lekami powoduje normalizację zwolnionej przemiany materii, a tym samym zmniejszenie masy ciała. Jeśli w Pani przypadku po 6-miesięcznym zastosowaniu leczenia nie następuje zmniejszenie nadmiernej masy ciała, być może potrzebna jest konsultacja lekarska i być może lekarz dokona korekty dawki zastosowanego leku. Ale utrzymująca się u Pani nadwaga, może wynikać również z niewłaściwej diety i zbyt małej aktywności fizycznej.
W chorobach tarczycy ważne jest dostarczanie z żywnością odpowiedniej ilości jodu. W tabeli 1 podano normy zapotrzebowania na jod.
Tabela. Normy dziennego zapotrzebowania na jod, norma RDA* | |
---|---|
Składnik odżywczy | Normy dziennego zapotrzebowania |
Kobiety i mężczyźni | 150 µg/dzień |
Kobiety w ciąży | 220 µg/dzień |
Kobiety karmiące | 290 µg /dzień |
* wg Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B.: Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. IŻŻ, Wyd. Lek. PZWL 2008 |
Do produktów zawierających dużo jodu należą głównie ryby morskie, zaleca się spożywać danie z ryby zamiast dania z mięsa przynajmniej 2-3 razy w tygodniu. Wiele ciekawych przepisów na potrawy z ryb można znaleźć między innymi w książce Cichocka A.: Praktyczny poradnik żywieniowy w odchudzaniu oraz profilaktyce i leczeniu cukrzycy typu 2. W książce tej opisano również dietę w odchudzaniu. W odchudzaniu zaleca się dietę zgodną z Piramidą zdrowego żywienia i zasadami zdrowego żywienia opracowanymi w Instytucie Żywności i Żywienia (www.izz.waw.pl). W diecie odchudzającej należy spożywać każdego dnia produkty z każdej grupy produktów z piramidy, w odpowiednich proporcjach, w zależności od kaloryczności diety. Kaloryczność diety zalecanej dla Pani może ustalić prowadzący lekarz lub dietetyk. Ważna zasadą w odchudzaniu jest wybieranie produktów o małej zawartości tłuszczu, ograniczenie spożycia tłuszczów dodanych i rezygnacja ze słodyczy. Zaleca się dietę śródziemnomorską niskokaloryczną. Szczegółowe informacje na temat praktycznej realizacji diety śródziemnomorskiej można znaleźć m.in. w książce Szostak W.B., Cichocka A.: Dieta śródziemnomorska w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia i cukrzycy typu 2.
Ponieważ w Polsce często występują niedobory jodu (w glebie znajduje się mało tego składnika, a tym samym jest go mało w produktach rolnych), od pewnego czasu dodaje się jod do soli kuchennej. Sól jodowana jest istotnym źródłem jodu w naszej diecie. Ale nie zaleca się zwiększenia spożycia soli, ponieważ przy nadmiernym jej spożyciu może wystąpić nadciśnienie tętnicze krwi. Nie należy przekraczać 1 łyżeczki dziennie soli (5 g), jest to sól dodana w czasie przygotowywania posiłków i sól zawarta w produktach.
Istnieją produkty, które zmniejszają wchłanianie jodu. Należą do nich między innymi kalafior, kapusta, rzodkiew, proso - z prosa produkuje się kaszę jaglaną. Spożycie tych produktów należy ograniczyć w chorobach tarczycy z niedoboru jodu.
Zapotrzebowanie na jod zwiększa palenie tytoniu, dlatego zaleca się rezygnację z palenia.
ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA
- Dbaj o różnorodność spożywanych produktów.
- Strzeż się nadwagi i otyłości, nie zapominaj o codziennej aktywności fizycznej.
- Produkty zbożowe powinny być dla Ciebie głównym źródłem energii (kalorii).
- Spożywaj codziennie co najmniej dwie duże szklanki mleka. Mleko można zastąpić jogurtem, kefirem, a częściowo także serem.
- Mięso spożywaj z umiarem.
- Spożywaj codziennie dużo warzyw i owoców.
- Ograniczaj spożycie tłuszczów, w szczególności zwierzęcych, a także produktów zawierających dużo cholesterolu i izomery trans nienasyconych kwasów tłuszczowych.
- Zachowaj umiar w spożyciu cukru i słodyczy.
- Ograniczaj spożycie soli.
- Pij wystarczającą ilość wody.
- Nie pij alkoholu.
Źródło: www.izz.waw.pl
Piśmiennictwo:
Cichocka A.: Praktyczny poradnik żywieniowy w odchudzaniu oraz profilaktyce i leczeniu cukrzycy typu 2. Wyd. Medyk Sp. z o.o., Warszawa 2010.Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B.: Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. IŻŻ, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2008.
Jarosz M. (red.): Praktyczny podręcznik dietetyki. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2010.
Muller S.D. i wsp.: Właściwe i smaczne żywienie korzystne dla tarczycy. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.
Szostak W.B., Cichocka A.: Dieta śródziemnomorska w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia i cukrzycy typu 2. Wyd. Medyk Sp. z o.o., Warszawa 2012.
www.izz.waw.pl