×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Rola psychologa w leczeniu otyłości

dr hab. n.o zdr. Monika Bąk-Sosnowska
Zakład Psychologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego
Gabinet PRIMODIUM, Katowice

Diagnoza

Zasadniczym powodem tycia jest dodatni bilans energetyczny, czyli nadmiar pożywienia w stosunku do wydatkowanej energii. Jednak już spożywanie nadmiaru jedzenia bez obiektywnego uzasadnienia ma wiele źródeł, w większości psychologicznych i środowiskowych.


Fot. pixabay.com

Do podstawowych czynników psychologicznych przyczyniających się do rozwoju otyłości należą:

  • destruktywne przekonania (na temat siebie, własnego ciała, jedzenia, otyłości, odchudzania się, innych ludzi, rzeczywistości, przyszłości)
  • niekorzystne nawyki (dotyczące odżywiania się, aktywności fizycznej, traktowania siebie, dbania o swoje ciało, reagowania na stres, zajmowania określonej pozycji w relacjach interpersonalnych i sytuacjach społecznych)
  • negatywne nastawienie (do samego siebie, do odchudzania, do specjalistów leczących otyłość, do konfrontacji z problemem, do zmian),
  • nieadekwatne wyobrażenia (własnego ciała, procesu redukcji masy ciała, własnych możliwości i ograniczeń, celu)
  • zaburzenia psychiczne (np. zespół kompulsywnego jedzenia, bulimia, syndrom jedzenia nocnego, depresja, nerwica).

Rolą psychologa jest określenie, które czynniki w przypadku określonej osoby mają największy wpływ.

Pomoc psychologiczna

Większość osób otyłych wie, że aby schudnąć, należy mniej jeść i więcej się ruszać. Może być jednak trudno zastosować się do tych zaleceń, nawet jeśli uważa się je za słuszne i korzystne.

Sposób jedzenia odzwierciedla w pewnym sensie stosunek człowieka do samego siebie, dlatego aby trwale zmienić styl życia, konieczna może się okazać praca nad sobą. Może ona dotyczyć takich aspektów, jak:

  • dbanie o siebie
  • samokontrola
  • efektywne komunikowanie się
  • konstruktywne wyrażanie emocji
  • motywowanie samego siebie
  • asertywność
  • pozytywna autoprezentacja
  • rozwiązywanie konfliktów
  • podejmowanie decyzji
  • radzenie sobie ze stresem.

Psychoterapia

Otyłość jest chorobą, która dotyczy nie tylko ciała, ale często również duszy. W niektórych przypadkach może być spowodowana głębokimi, nieuświadomionymi konfliktami wewnętrznymi (np. między potrzebą bezpieczeństwa a niezależności) czy trudnymi doświadczeniami (np. przemoc, nadużycie seksualne). Sama staje się również często przyczyną problemów psychologicznych, które wymagają terapii (np. lęk, wstyd, uległość, aleksytymia, zaburzenia obrazu własnego ciała, obniżone poczucie własnej wartości, wycofywanie się z kontaktów interpersonalnych, doświadczanie uprzedzeń i dyskryminacji).

W zależności od wykształcenia i preferencji terapeuty oraz specyfiki problemu psychoterapia może być realizowana w nurcie:

  • poznawczo-behawioralnym (nacisk na zmianę przekonań oraz zachowań)
  • psychodynamicznym (koncentracja na doświadczeniach wczesnodziecięcych)
  • systemowym (praca z całą rodziną),
  • krótkoterminowym (poszukiwanie rozwiązań, wykorzystywanie dostępnych zasobów).

Psychoterapia może być również prowadzona w formie indywidualnej lub grupowej. Grupa terapeutyczna składa się zazwyczaj z osób doświadczających podobnego rodzaju trudności. Badania wskazują, że grupowa forma terapii jest efektywniejsza w leczeniu otyłości niż terapia indywidualna.

Psychoedukacja

Wiedza jest pomocnym czynnikiem w radzeniu sobie z różnymi problemami. Znajomość kaloryczności poszczególnych produktów spożywczych czy liczby kalorii spalanych w trakcie określonej aktywności fizycznej (tabela do wydatków energetycznych przy danej aktywności fizycznej) ułatwia proces odchudzania.

Znaczenie ma również wiedza psychologiczna. Obejmuje ona przede wszystkim obszar:

  • samego siebie (m.in. wartości, potrzeby, cele, obraz własnego ciała, sposób reagowania w sytuacjach trudnych, styl nawiązywania i utrzymywania relacji interpersonalnych)
  • psychologicznych mechanizmów biorących udział w powstawaniu i utrzymywaniu się otyłości (m.in. przekonania, wyobrażenia, nastawienie, nawyki)
  • psychologicznych wyznaczników efektywnej redukcji nadmiernej masy ciała (m.in. odpowiednie sformułowanie celu, motywacja, wybór właściwej metody, radzenie sobie z niepowodzeniami, konstruktywne nagradzanie siebie, utrzymanie osiągniętych efektów).

09.05.2012
Zobacz także
  • Jak pomóc bliskiej osobie, która się odchudza?
  • Jak zbudować motywację do zmiany?
  • Jak zacząć, żeby odnieść sukces?
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta