×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Morele - wartość odżywcza i właściwości

dr n. med. Dominika Wnęk, dietetyk

Owoce moreli wyróżniają się wysoką wartością odżywczą, ale są także cennym surowcem dla przemysłu przetwórczego. Można z niej przygotować smaczne konfitury i dżemy. Doskonale nadaje się także na nalewki. Z żywieniowego punktu widzenia cenne są także morele suszone, aczkolwiek z uwagi na dużą kaloryczność powinny być jedzone z umiarem.

Morela jest jednym z najstarszych gatunków sadowniczych. Uprawę moreli rozpoczęto w Chinach już w III wieku p.n.e. Do Europy została sprowadzona z Armenii, a w Polsce zaczęto ją uprawiać najprawdopodobniej w połowie XVI wieku.

Morele
Fot. Pixabay.com

Wartość odżywcza moreli

Świeże morele zawierają niewielką ilości kalorii – 100 g moreli dostarcza 47 kcal. W związku z tym są zalecane osobom dbającym o linię. Owoce moreli są także doskonałym źródłem przeciwutleniaczy, takich jak: ß-karoten, witamina C oraz witamina E.

ß-karoten ma silne właściwości antyoksydacyjne oraz zdolność do hamowania wzrostu komórek nowotworowych. Ponadto, u osób stosujących dietę bogatą w karotenoidy obserwuje się znaczny spadek zachorowania na nowotwory. ß-karoten wpływa także na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, wzmacniając system immunologiczny. Nie bez znaczenia jest także jego rola w prawidłowym funkcjonowaniu narządu wzroku. W okresie letnim, szczególnie istotne jest włączenie do jadłospisu produktów obfitujących w ß-karoten, gdyż kumulując się w skórze ma zdolność wiązania rodników tlenowych i zapobiega uszkodzeniom skóry wywołanym przez UVA.

Morele, a zwłaszcza suszone, są także dobrym źródłem witaminy C. Jest ona niezwykle ważna, gdyż zmniejsza ryzyko przeziębień i skraca czas ich trwania, wpływa także na wytwarzanie i utrzymanie kolagenu. Witamina C zapewnia także sprawne funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, chroni przed miażdżycą. Witamina ta jest szczególnie istotna w jadłospisie osób niespożywających mięsa i produktów mięsnych, a co za tym idzie niedostarczających z posiłkami żelaza hemowego o dobrej przyswajalności. W przypadku spożywania żelaza niehemowego (czyli pochodzenia roślinnego) włączenie do posiłku produktu zawierającego witaminę C zwiększa biodostępność żelaza niehemowego. Ponadto uczestniczy także w regeneracji witaminy E. Witamina C podobnie jak ß-karoten, wychwytuje wolne rodniki i chroni organizm przed zmianami nowotworowymi.

Kolejny antyoksydant pochodzący z moreli to witamina E. Znajduje ona swoje miejsce w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych, gdyż zapobiega niekorzystnemu utlenianiu lipoprotein LDL oraz zmniejsza stężenie tej frakcji cholesterolu we krwi.

Z innych cennych substancji znajdujących się w morelach należy wspomnieć o błonniku pokarmowym. Szczególnie duże ilości błonnika znajdują się w morelach suszonych. Dodatek ich do domowego musli usprawni pracę przewodu pokarmowego. Ponadto, błonnik pokarmowy reguluje gospodarkę lipidową, czyli obniża stężenie cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL. Znany jest także wpływ błonnika na gospodarkę węglowodanową organizmu. Przejawia się on w ograniczeniu dostępu enzymów hydrolitycznych do cukrów w przewodzie pokarmowym, co powoduje spowolnienie ich wchłaniania, a przez to przyczynia się do utrzymania stałego stężenia glukozy we krwi. Błonnik pokarmowy zapobiega także gwałtownym wzrostom stężenia glukozy, przez co normalizuje także wydzielanie insuliny przez komórki ß-trzustki.

Ze składników mineralnych należy zwrócić uwagę na zawartość potasu. Jest on niezbędny do utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej. Uczestniczy w przewodzeniu impulsów nerwowych oraz w kontroli pracy mięśni. Wywiera także korzystny wpływ na pracę mięśnia sercowego oraz reguluje ciśnienie tętnicze krwi. Magnez z kolei bierze udział w budowie kości i zębów. Ważny jest także dla przewodnictwa nerwowego i kurczliwości mięśni.

Porównanie wartości odżywczej moreli świeżych i suszonych

Porównując wartość odżywczą moreli surowych i suszonych należy zwrócić uwagę, że morele suszone choć o wiele bogatsze w składniki odżywcze charakteryzują się znacznie więką kalorycznością.

Zawartość poszczególnych składników odżywczych w morelach świeżych i suszonych (w 100 g)
Morele świeże Morele suszone
Wartość energetyczna (kcal) 47 284
Węglowodany ogółem (g) 11,9 72,2
Sacharoza (g) 5,1 30,9
Błonnik pokarmowy (g) 1,7 10,3
Potas (mg) 275 1666
Wapń (mg) 23 139
Fosfor (mg) 21 127
Żelazo (mg) 0,6 3,6
Magnez (mg) 7 42
ß-karoten (µg) 1523 7842
Witamina C (mg) 6,7 31,7
Witamina E (mg) 0,5 3,03
Witamina B1 (mg) 0,030 0,182
Witamina B2 (mg) 0,050 0,303
Witamina B3 (mg) 0,80 4,85
Kunachowicz H. i wsp.: Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003

Piśmiennictwo:

Staniaszek K., Goździcka- Józefiak A.: Wpływ ß-karotenu, retinoidów i receptorów retinoidowych na proliferację i transformację nowotworową komórek. Biotechnologia. 2008; 3(82): 28–45
McArdie F., Rhodes L.E., Parslew R.A. i wsp.: Effects of oral vitamin E and beta-carotene supplementation on ultraviolet radiation induced oxidative stress in human skin. Am. J. Clin. Nutr. 2004; 80: 1270–1275
11.08.2022
Zobacz także
  • Czereśnie
  • Truskawki
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta