Brokuły, podobnie jak kalafior, brukselka, kalarepa i wszelkie odmiany kapusty, należą do bogatych w składniki biologicznie czynne warzyw kapustowatych. Co istotne, są to ponadto warzywa ubogokaloryczne, zawierające znikome ilości tłuszczu i cukrów prostych.
Fot. Pixabay.com
W brokułach znajdują się liczne składniki o działaniu prozdrowotnym. Należą do nich glukozynolany. Uważa się, że związki te aktywują enzymy II fazy detoksykacji, czyli wspomagają syntezę enzymów odtruwających, odpowiedzialnych za szybkie wydalanie substancji rakotwórczych z organizmu. Brokuły są więc istotnym warzywem w profilaktyce chorób nowotworowych.
Kolejną grupą związków obecnych w brokułach są flawonoidy, które wykazują działanie przeciwutleniające poprzez wychwytywanie reaktywnych form tlenu. Spożywanie flawonoidów zapobiega także chorobom sercowo-naczyniowym, ponieważ związki te przeciwdziałają utlenianiu frakcji cholesterolu LDL, a tym samym hamują powstawanie blaszki miażdżycowej.
Warzywa kapustowate są ponadto bogate w karotenoidy. Przyjmuje się wprawdzie, że warzywa i owoce zawierające karotenoidy mają barwę od żółtej do czerwonej, jednak w przypadku brokułów tę charakterystyczną barwę przygasza zielony kolor chlorofilu.
Omawiając witaminy występujące w brokułach, należy zwrócić uwagę na dużą zawartość witaminy C. Pod względem jej zawartości w całej grupie kapustowatych brokuły ustępują jedynie jarmużowi i brukselce. Witamina C bierze udział w syntezie kolagenu. Jest ponadto naturalnym przeciwutleniaczem i dzięki silnym właściwościom antyoksydacyjnym „wymiata” wolne rodniki, zmniejszając ilość uszkodzeń DNA, białek i lipidów, a tym samym obniżając ryzyko rozwoju choroby nowotworowej. Z powodu braku szlaków metabolicznych prowadzących do syntezy witaminy C w organizmie człowieka jej zawartość jest ściśle uzależniona od dostarczania z pokarmem. Dlatego tak zdecydowanie podkreśla się konieczność codziennego spożywania warzyw i owoców stanowiących bogate źródło tej witaminy. Brokuły są także dobrym źródłem witaminy E zwanej witaminą młodości. Wpływa ona na jędrność skóry, płodność oraz zmniejsza stężenie lipidów w surowicy krwi.
Warzywa z rodziny kapustowatych są dodatkowo dobrym źródłem składników mineralnych. Analizując skład poszczególnych składników mineralnych w brokułach, należy zwrócić uwagę głównie na małą zawartość sodu oraz dużą zawartość magnezu w porównaniu z innymi warzywami z tej rodziny. Magnez odpowiada za właściwą kurczliwość mięśni. Jest także składnikiem mineralnym macierzy kostnej oraz wpływa na działanie układu nerwowego.
Warto podkreślić, że brokuły są dostępne w sprzedaży przez cały rok. Pod względem wartości odżywczej najlepsze są brokuły surowe lub lekko blanszowane. Nadają się one także do zamrażania. W wyniku tego procesu nadal zachowują kolor i walory smakowe.
Piśmiennictwo
Kwiatkowska E., Bawa S.: Glukozynolany w profilaktyce chorób nowotworowych –mechanizmy działania. Roczn. PZH 2007; 58, 1: 7–13.Zalewska-Korona M.: Zawartość wybranych związków biologicznie aktywnych w różnych odmianach brokułów (Brassica oleracea var. Italica). Annales UMCS, Sec. E, 2004; 59, 4: 2033–2038.
