Ryzyko wystąpienia hemoroidów wzrasta u osób z zaparciami nawykowymi. Zaparciom tego typu można zapobiegać, prowadząc zdrowy tryb życia i stosując odpowiednią dietę. Istotne jest przestrzeganie diety bogatobłonnikowej, pamiętanie o prawidłowej ilości płynów oraz umiarkowana aktywność fizyczna.
Fot. pixabay.com
Dieta bogatobłonnikowa
Zwiększona podaż błonnika wpływa na zwiększenie objętości stolca oraz pobudza perystaltykę jelit, co w konsekwencji poprawia naturalny odruch defekacji. Prawidłową pracę jelit warunkuje spożycie co najmniej 25 g błonnika dziennie. W przypadku zaparć tę ilość należy zwiększyć, aczkolwiek trzeba do tego dążyć stopniowo. Dotyczy to w szczególności osób, które dotychczas spożywały niewiele tego składnika. U takich osób nagłe dostarczenie dużych ilości błonnika może powodować dyskomfort w jamie brzusznej (ból i wzdęcia).
W niektórych publikacjach zwraca się także uwagę na rolę rozpuszczalnych frakcji błonnika pokarmowego pochodzącego z babki płesznik (Plantago psyllium) w leczeniu zaparć. Wyniki metaanalizy porównującej zastosowanie Psyllium i placebo, wykazały korzystne działanie tego pierwszego u chorych z zaparciami. Nasienie babki płesznika należy przyjmować wraz z dużą ilością płynów. Zaleca się także zachowanie odstępu wynoszącego 30–60 minut przed przyjęciem/po przyjęciu innych leków.
Do produktów obfitujących w błonnik pokarmowy zalicza się: otręby, pieczywo z mąki z pełnego przemiału, gruboziarniste kasze, ryż brązowy, nasiona roślin strączkowych, warzywa i owoce. W tabeli przedstawiono najbogatsze źródła błonnika pokarmowego.
W diecie bogatoresztkowej ważną rolę odgrywają także owoce suszone: śliwki, morele, figi i rodzynki. Ponadto do diety warto włączyć fermentowane produkty mleczne (jogurty, kefiry, maślanki), które wspomagają procesy fermentacyjne w jelitach i wpływają na prawidłowe ich funkcjonowanie. Kolejny istotny element diety stanowi wypijanie odpowiedniej ilości niesłodzonych płynów – czyli 1,5–2 litrów na dobę.
W diecie należy ograniczyć pokarmy wpływające na spowolnienie perystaltyki jelit: jasne pieczywo, biały ryż, kaszę mannę, ciastka z kremem i banany, a także unikać ostrych przypraw i alkoholu, gdyż te produkty sprzyjają przekrwieniu narządów miednicy małej.
Tabela. Produkty z dużą zawartością błonnika pokarmowego | |
---|---|
Produkt żywnościowy | Zawartość błonnika w 100 g produktu |
otręby pszenne | 42,4 |
siemię lniane | 28,0 |
fasola | 15,7 |
jabłka suszone | 10,3 |
płatki jęczmienne | 9,6 |
śliwki suszone | 9,4 |
pumpernikiel | 9,4 |
ryż brązowy | 8,7 |
chleb żytni razowy | 8,4 |
muesli z owocami suszonymi | 8,0 |
porzeczki czarne | 7,9 |
orzeszki arachidowe | 7,3 |
płatki owsiane | 6,9 |
maliny | 6,7 |
bułki grahamki | 6,7 |
płatki kukurydziane | 6,6 |
rodzynki | 6,5 |
chleb graham | 6,4 |
chleb chrupki | 6,0 |
groszek zielony | 6,0 |
kasza gryczana | 5,9 |
bób | 5,8 |
kasza pęczak | 5,4 |
brukselka | 5,4 |
seler korzeniowy | 4,9 |
pietruszka korzeń | 4,9 |
Inne istotne elementy zmiany stylu życia
W ciągu dnia należy spożywać 4–5 posiłków/dziennie, najlepiej w odstępach 3–4-godzinnych. Jak wiadomo, siedzący tryb życia sprzyja osłabieniu mięśni tłoczni brzusznej, elementem pomocnym w zwalczaniu zaparć, a co za tym idzie zmniejszającym ryzyko powstania hemoroidów, jest więc aktywność fizyczna. Zaleca się umiarkowaną aktywność fizyczną, która nie powoduje wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej: szybki spacer, pływanie, taniec, joga, nordic walking. Należy się także się przyzwyczaić do regularnego oddawania stolca. Podkreśla się konieczność udawania się do toalety niezwłocznie po pojawieniu się uczucia parcia na stolec.
Piśmiennictwo
Ford A.C., Moayyedi P., Lacy B.E. i wsp.: Task Force on the Management of Functional Bowel Disorders. American College of Gastroenterology monograph on the management of irritable bowel syndrome and chronic idiopathic constipation. Am. J/ Gastroenterol. 2014; 109 Suppl 1: S2–26; quiz S27, doi: 10.1038/ajg.2014.187, indexed in Pubmed: 25091148.Jarosz M. (red.): Praktyczny podręcznik dietetyki. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2010