Dieta w niealkoholowej stłuszczeniowej chorobie wątroby

Stłuszczenie wątroby to powszechna choroba przewlekła. Podstawą jej leczenia jest redukcja masy ciała poprzez zmianę nawyków żywieniowych i wprowadzenie aktywności fizycznej. Prawidłowo zbilansowana diety, powodująca już niewielką redukcję masy ciała może powodować znaczące zmniejszenie ilości tłuszczu wątrobowego.

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) należy do najczęstszych przewlekłych chorób tego narządu. Szacuje się, że dotyczy ona 17–46% populacji dorosłych. Dostrzega się zależność między NAFLD a zespołem metabolicznym i jego składowymi – otyłością brzuszną, nadciśnieniem tętniczym, zwiększonym stężeniem triglicerydów i glukozy oraz zmniejszonym stężeniem frakcji HDL cholesterolu.

Fot. pixabay.com

W piśmiennictwie można się spotkać ze stwierdzeniem, że NAFLD jest wątrobową manifestacją zespołu metabolicznego. Choroba ta dotyczy nawet 90% osób z otyłością olbrzymią oraz ponad połowy chorych na cukrzycę typu 2. Występuje także u 7% populacji osób z prawidłową masą ciała.

Czynniki ryzyka niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby

• otyłość (zwłaszcza trzewną)
• cukrzycę typu 2
• zaburzenia lipidowe
• zespół metaboliczny oraz
• płeć męską.

Leczenie dietetyczne NAFLD - stłuszczenie wątroby dieta

Obecnie panuje przekonanie, że najlepszą formą leczenia NAFLD jest stopniowa redukcja masy ciała w połączeniu ze zwiększonym wysiłkiem fizycznym. Badania wykazały, że zmniejszenie masy ciała o 5–20% powoduje redukcję tłuszczu wątrobowego o 40–80%. Aby poprawić stan i funkcje wątroby oraz parametry metaboliczne, za wystarczającą redukcję masy ciała uznaje się już ubytek 7–10% wyjściowej masy ciała.

Zalecenia żywieniowe dla osób ze stłuszczeniem wątroby rekomendują dietę niskokaloryczną o podaży kalorii na poziomie 1200–1500 kcal/dobę, która powinna spowodować utratę masy ciała w tempie 0,5–1,0 kg na tydzień.

Skuteczną redukcję masy ciała umożliwia bazowanie na produktach jak najmniej przetworzonych. Podstawą diety powinny być warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe oraz nasiona roślin strączkowych, drób i jaja. Istotne jest także włączenie do diety ryb – źródła kwasów n-3 PUFA – oraz orzechów, nasion i produktów nabiałowych. Zaleca się głównie dwa modele żywienia; są to dieta śródziemnomorska oraz dieta DASH.

Do produktów żywnościowych, z których należy zrezygnować w tej jednostce chorobowej, zalicza się:

• alkohol
• potrawy smażone
• posiłki typu fast food
• tłuste przekąski (chipsy, krakersy)
• tłuste wędliny i mięsa.

Dr n. med. Piotr Hydzik, Kierownik Oddziału Toksykologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie na temat wpływu alkoholu na wątrobę – zobacz wideo na ten temat:

Stłuszczenie wątroby a fruktoza

Zaleca się także ograniczenie napojów i pokarmów bogatych w fruktozę, gdyż przemiany fruktozy faworyzują powstanie kwasów tłuszczowych oraz syntezę triglicerydów.

Źródło fruktozy w diecie stanowią owoce, miód, sacharoza oraz wykorzystywany powszechnie w przemyśle spożywczym syrop glukozowo-fruktozowy. Syrop znajduje się w dżemach, owocach kandyzowanych, musli i płatkach śniadaniowych, sosach sałatkowych oraz w produktach nabiałowych, takich jak jogurty owocowe, desery mleczne i lody. Jest także stosowany do słodzenia soków oraz napojów gazowanych i niegazowanych. Takich produktów lepiej unikać.

Natomiast owoców, które również zawierają fruktozę, nie należy się obawiać, ponieważ stanowią one źródło cennych składników odżywczych, takich jak błonnik pokarmowy, witaminy, składniki mineralne czy fitozwiązki.

Poza zmianami dietetycznymi zaleca się także zwiększoną aktywność fizyczną realizowaną przez 150–200 minut tygodniowo. Powinny to być ćwiczenia aerobowe o umiarkowanej intensywności podzielone na 3–5 sesji (np. szybkie chodzenie, rower stacjonarny). Skuteczny jest także trening oporowy, ponieważ zwiększa sprawność układu ruchu i wpływa korzystnie na metaboliczne czynniki ryzyka.