Pytanie nadesłane do redakcji
Mam pytanie dotyczące diety w chorobie refluksowej. Spotykam się z różnymi wypowiedziami i nie do końca wiem, co jest dozwolone, a co zakazane. Czy potrawy można dusić lub piec w piekarniku bez folii aluminiowej, rękawa foliowego czy pergaminu? Zależy mi na rozwianiu wątpliwości czego na pewno nie mogę jeść. Zdaję sobie sprawę, że na niektóre produkty każdy organizm inaczej reaguje i to też prosiłabym uwzględnić.
Odpowiedziała
lek. med. Magdalena Przybylska-Feluś
Oddział Kliniczny Gastroenterologii i Hepatologii
Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Choroba refluksowa to zespół objawów towarzyszących zarzucaniu treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Typowe objawy to uczucie zgagi, pieczenia, możliwe są także tak zwane objawy pozaprzełykowe, jak np. kaszel, chrypka itd.
Jest to schorzenie przewlekłe, może trwać latami z różnym nasileniem objawów. Choroba refluksowa może znacznie wpływać na komfort oraz jakość życia.
Leczenie choroby refluksowej obejmuje postępowanie niefarmakologiczne (dieta, unikanie pewnych rodzajów aktywności fizycznej, normalizacja masy ciała w przypadku nadwagi lub otyłości, zaprzestanie palenia papierosów, odpowiednia pozycja podczas snu) oraz farmakoterapię (leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego, leki alkalizujące). W rzadkich przypadkach konieczne jest leczenie operacyjne.
Postępowanie dietetyczne w chorobie refluksowej obejmuje kilka zasad.
- Ogólnie niewskazane są pokarmy, które zmniejszają napięcie dolnego zwieracza przełyku, opóźniają opróżnianie żołądkowe, zwiększają wydzielanie żołądkowe, pobudzają receptory czuciowe w przełyku.
- Wskazane jest częstsze spożywanie mniejszych objętościowych posiłków, unikanie jedzenia w biegu (to znaczy łapczywego, szybkiego spożywania posiłków).
- Należy wyeliminować posiłki tłuste, ciężkostrawne (jak np. bigos, golonka itd.), pikantne.
- Należy wyeliminować napoje gazowane, mocną kawę i mocną herbatę, alkohol.
Na pewno nie można jeść smażonych, ociekających tłuszczem potraw, należy wykluczyć mocne kawę oraz herbatę, miętę. Pikantne, ostro doprawione pokarmy także są zabronione - zamiast, np. chili lepiej zastosować łagodniejsze przyprawy.
Co do sposobu przygotowania, często zaleca się pieczenie w folii, rękawie. Jednak nie jest to warunek konieczny w przygotowywaniu posiłków. Podstawą będzie unikanie wstępnego obsmażania przed duszeniem bądź pieczeniem w piekarniku. Zastosowanie rękawa lub folii ma na celu zatrzymanie aromatu i zabezpieczenie przed wysychaniem przygotowywanego jedzenia.
Dokładne wskazówki oraz lista pokarmów zabronionych i zalecanych zostały dokładnie opisane w dziale poświęconym dietom. Nasilenie objawów refluksu może być różne po różnych pokarmach i jest sprawą bardzo indywidualną. Jeden pacjent cierpi po zjedzeniu plasterka żółtego sera, podczas gdy drugi może go zjadać w dużych ilościach, nie odczuwając objawów. Niestety często pacjenci uczą się swojej listy rzeczy dozwolonych i zakazanych na podstawie obserwacji, jak reaguje ich organizm na poszczególne pokarmy.
Piśmiennictwo:
Szczeklik A. (red.): Choroby wewnętrzne. Tom I. Medycyna Praktyczna, Kraków 2007.Materiały na www.dieta.mp.pl