Operacyjne leczenie otyłości zapoczątkowane w latach 50-tych ubiegłego wieku jest metodą właściwą u chorych, u których pomimo prób leczenia zachowawczego (dieta, aktywność fizyczna, psychoterapia, wspomagające leczenie farmakologiczne) nie osiągnięto trwałego ubytku masy ciała.
Fot. pixabay.com
Leczenie operacyjne powinno być wdrożone u ludzi ze wskaźnikiem masy ciała (body mass index) BMI >40 kg/m2 [aby obliczyć swoje BMI, przejdź do artykułu: Czy potrzebuję się odchudzać?]. Postępowaniu chirurgicznemu mogą być poddani chorzy o wskaźniku masy ciała nawet 35 kg/m2. Dotyczy to osób, które przechodziły już leczenie zachowawcze z dobrym efektem, lecz występuje u nich po raz kolejny wzrost masy ciała spowodowany nadmiernym spożywaniem pokarmów, oraz chorych, u których stwierdzono występowanie chorób towarzyszących otyłości, składowych zespołu metabolicznego (np. cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, zaburzeń lipidowych).
Przy kwalifikowaniu do operacji bierzemy pod uwagę najwyższą masę ciała jaką osiągnął chory w swoim życiu.
W otyłości z towarzyszącymi chorobami, takimi jak choroby układu sercowo-naczyniowego, kostno-stawowego oraz w przypadku otyłości olbrzymiej, która nie poddaje się postępowaniu zachowawczemu, należy choremu zaproponować operację jako leczenie z wyboru. Leczenie operacyjne uznawane jest obecnie za jedyne skuteczne postępowanie, które przynosi dobre efekty u osób z otyłością, odpowiednio wyselekcjonowanych i przygotowanych do tego rodzaju zabiegu.
Osoby z otyłością znajdują się w grupie wysokiego ryzyka chorych zagrożonych przedwczesnym zgonem. Często są to osoby młode, które ze względu na zły stan zdrowia przebywają na długotrwałych zwolnieniach i zasiłkach, a koszty ich leczenia są bardzo wysokie.
Wskazania do operacyjnego leczenia otyłości
- wiek: 18–60 rok życia (obecnie w Stanach Zjednoczonych dopuszczalne jest wykonywanie zabiegów operacyjnych u dzieci w ośrodkach do tego przystosowanych i z odpowiednim zapleczem pediatrycznym). W przypadku osób po 60. rż. należy rozważyć indywidualnie każdy przypadek.
- BMI >40 kg/m2
- BMI >35 kg/m2 u osób z co najmniej dwoma chorobami towarzyszącymi otyłości
- problemy socjalne, rodzinne i psychologiczne związane z otyłością.
Obecnie nie wymaga się długotrwałego okresu leczenia zachowawczego, natomiast istotne jest podejmowanie prób leczenia.
Przeciwwskazania
- zapalne choroby przewodu pokarmowego, takie jak przewlekłe zapalenie przełyku, owrzodzenia żołądka i dwunastnicy, choroba Crohna (dotyczy to w dużej mierze fazy aktywnej choroby, w przypadku jej wyleczenia można rozważyć leczenie operacyjne)
- ciężkie choroby układu krążeniowo-oddechowego uniemożliwiające przeprowadzenie bezpiecznie operacji, a w szczególności znieczulenia chorego
- stany predysponujące do krwawień z górnego odcinka przewodu pokarmowego (np. żylaki przełyku), czynna choroba wrzodowa
- wrodzone lub nabyte anomalie anatomiczne przewodu pokarmowego, np.: kurcz wpustu, zwężenie odźwiernika
- ciąża
- uzależnienie od alkoholu lub narkotyków
- choroby psychiczne (każdy chory powinien być rozpatrywany indywidualnie i w zależności od stanu zaawansowania czy stadium choroby możemy część chorych kwalifikować do operacji po zasięgnięciu opinii psychiatry. Chorzy z objawami depresji, która towarzyszy większej grupie osób otyłych, mogą być poddani leczeniu operacyjnemu)
- przewidywany brak współpracy z chorym po operacji.
Przedstawione wskazania i przeciwwskazania stanowią ogólnie przyjętą regulację, dotyczącą kwalifikowania chorych do operacyjnego leczenia otyłości. Podkreślić należy bardzo umiejętny dobór chorych do leczenia operacyjnego jak i dyskwalifikowanie chorych z operacji ze względu na to iż operacja stanowić może jedyną drogę poprawy stanu zdrowia i jakości życia u chorych z otyłością.
