Napoje energetyczne stosowane są przede wszystkim jako środki stymulujące w stanach skrajnego zmęczenia fizycznego i umysłowego. W ich składzie znajdują się substancje wpływające na poprawę koncentracji i uwagi.
Fot. pixabay.com
Podstawowym składnikiem mającym działanie pobudzające jest kofeina, z uwagi na działanie diuretyczne jej duże spożycie nie jest wskazane w trakcie aktywności fizycznej. Postulowane korzyści polegające na pobudzeniu organizmu podczas wysiłku fizycznego za pomocą napojów energetycznych mogą niestety wiązać się również z negatywnymi konsekwencjami w postaci odwodnienia. Napoje te nie są więc równoważne napojom izotonicznym, które mają kluczowe znaczenie dla zachowania właściwej gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu. Przyjmowanie kofeiny w dużej ilości wiąże się również z dodatkowym krótkotrwałym wzrostem ciśnienia tętniczego czy przyspieszeniem częstotliwości rytmu serca, co u osób podejmujących znaczny wysiłek fizyczny, może stanowić pewne zagrożenie.
W skład napojów energetycznych wchodzi również tauryna. Jest ona związkiem uznanym przez osoby czynnie uprawiające sport. Mówi się o jej antykatabolicznym anabolicznym i lipolitycznym działaniu. Poprzez szereg przemian wpływa na utrzymanie zrównoważonego bilansu azotowego, spowalnia katabolizm, zapobiega niektórym deficytom funkcjonalnym w mięśniach. Dzięki hamowaniu wytwarzania serotoniny wpływa również na zmniejszenie odczuwania zmęczenia przez organizm, dlatego zdolny on jest do dłuższego wysiłku. Osoby uprawiające wyczynowo sporty, szczególnie wytrzymałościowy, stosują suplementację tauryny przede wszystkim w formie innej niż napoje energetyczne.
Osoby aktywne fizycznie powinny również uwzględnić zawartość w napojach energetycznych dużej ilości węglowodanów posiadających wysoki ładunek glikemiczny. Nie ma danych wskazujących czy spożywanie niskokalorycznych napojów energetycznych może mieć bardziej korzystny wpływ.
Z uwagi na zawartość środków krótkotrwale pobudzających organizm, a mogących nasilać odwodnienie i brak danych dotyczących korzystnego wpływu stosowania napojów energetycznych podczas aktywności fizycznej osobom podejmującym wysiłek fizyczny zaleca się przyjmowanie ich z dużą ostrożnością. Podkreśla się również, że osoby chorujące na cukrzycę, choroby układu krążenia, nerek czy przyjmujące leki mogące wchodzić w interakcję z kofeiną lub innymi składnikami napojów energetycznych powinny unikać ich stosowania.
Piśmiennictwo:
1. Mora-Rodriguez R., Pallarés J.G.: Performance outcomes and unwanted side effects associated with energy drinks. Nutr. Rev. 2014; 72 Suppl 1: 108–120.2. Salinero J.J., Lara B., Abian-Vicen J. i wsp.: The use of energy drinks in sport: perceived ergogenicity and side effects in male and female athletes. Br. J. Nutr. 2014; 112 (9): 1494–1502.
