Chrom (Cr) jest pierwiastkiem występujących w różnych formach, najczęściej występuje na + 3 i + 6 stopniu utlenienia. Chrom na trzecim poziomie utlenienia – Cr (III) odgrywa ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka. Jest on niezbędny do prawidłowego działania receptorów insulinowych. Wchodzi w skład tzw. czynnika tolerancji glukozy (GFT – Glucose Tolerance Factor).
Fot. pixabay.com
W ciągu ostatnich lat prowadzonych jest wiele badań dotyczących roli chromu m.in. w zapobieganiu i leczeniu cukrzycy typu 2, chorób układu krążenia, jako środka wspomagającego odchudzanie.
W badaniach na zwierzętach wykazano korzystny wpływ chromu (III) na metabolizm węglowodanów i tłuszczów. Niestety w przypadku badań z udziałem ludzi nie uzyskano jednoznacznych wyników potwierdzających pozytywne działanie chromu (III). Śledząc piśmiennictwo spotyka się zarówno prace świadczące o pozytywnej roli suplementacji chromem (III) na przebieg cukrzycy, jak i o jej braku.
W ostatnich latach chrom w postaci suplementu diety jest często polecany jako środek wspomagający odchudzanie, przyrost masy beztłuszczowej i redukcję tkanki tłuszczowej. Jednakże wyniki badań nad wpływem suplementacji chromem na masę i skład ciała również nie są jednoznaczne, a wiele z nich nie wykazało istotnego wpływu tej suplementacji na redukcję masy ciała. W przypadku stosowania suplementacji chromem wskazuje się, także na potrzebę zachowania ostrożności z uwagi na możliwość wystąpienia szkodliwego działania tego pierwiastka przy nadmiernym jego spożyciu.
Pomimo licznych badań nad rolą chromu w organizmie człowieka wiele pytań pozostało nadal bez odpowiedzi, np. dotyczące jego toksyczności czy działania przeciwcukrzycowego. Dlatego też wskazuje się na potrzebę prowadzenia dalszych badań. Również z powyższych względów, stanowisko Grupy Roboczej ds. Żywienia w Cukrzycy Europejskiego Stowarzyszenia do Badań nad Cukrzycą, jak i Amerykańskiego Towarzystwa Diabetologicznego w stosunku do zaleceń stosowania sulpementacji chromem przez osoby chore na cukrzycę oraz osoby z otyłością jest negatywne.
Związki chromu dostają się do organizmu człowieka na drodze pokarmowej, przez układ oddechowy oraz przez skórę.
Podstawowym źródłem chromu (III) dla człowieka jest żywność. Są to zwłaszcza drożdże, produkty zbożowe, suche nasiona roślin strączkowych, mięso, sery, jaja. Zawartość chromu w przykładowych produktach spożywczych podano w tabeli.
Tabela. Zawartość chromu w 100 g wybranych produktów spożywczych | |
---|---|
produkt | chrom µg |
kakao, proszek | 173 |
łosoś wędzony | 10 |
szpinak | 9,3 |
czekolada gorzka | 6 |
czekolada mleczna | 6 |
chleb żytni razowy | 5,3 |
szynka wędzona | 5,3 |
wieprzowina, schab | 5,3 |
ryż biały | 4,2 |
łosoś świeży | 1,54 |
kasza gryczana | 1,4 |
pomidor | 1,3 |
orzechy włoskie | 1,2 |
brokuły | 1,0 |
jabłko | 0,7 |
jaja kurze całe | 0,465 |
ser, ementaler pełnotłusty | 0,30 |
ser, brie pełnotłusty | 0,25 |
pomarańcza | 0,2 |
banan | 0,17 |
mleko 1,5% tł. | 0,052 |
jogurt z owocami | 0,052 |
Źródło: www.foodcomp.dk |
Przyswajalność chromu (III) zwiększają glicyna, kwas asparaginowy oraz kwas askorbinowy. Natomiast cukry proste, cynk i żelazo obniżają przyswajanie tego pierwiastka.
Zapotrzebowanie człowieka na chrom w polskich normach żywienia nie zostało ustalone.